Transmisja online
Piątego Kongresu Statystyki Polskiej (Warszawa 1-3 lipca 2025 r.)
Dzień 1 (Sala C, 1 lipca)
Sesja Plenarna
Zarządzanie danymi w nowoczesnej administracji
Otwarcie Kongresu - Organizatorzy:
Marek Cierpiał-Wolan – Prezes Głównego Urzędu Statystycznego
Agnieszka Chłoń-Domińczak – Przewodnicząca Rządowej Rady Ludnościowej
Waldemar Tarczyński – Prezes Polskiego Towarzystwa Statystycznego
Wystąpienia gości specjalnych:
- Paweł Kowal – Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
- Zdzisław Gawlik – Przewodniczący Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Kierownik Katedry Prawa Cywilnego, UMCS
- Michał Gramatyka – Sekretarz Stanu, Ministerstwo Cyfryzacji
- Piotr Borys – Sekretarz Stanu, Ministerstwo Sportu i Turystyki
- Nino Berdzuli – WHO Representative in Poland
Panel dyskusyjny: „Od danych do decyzji – z myślą o rozwoju społecznym i gospodarczym”
Moderator sesji: Marek Pieniążek
- Piotr Borys – Sekretarz Stanu, Ministerstwo Sportu i Turystyki
- Marek Cierpiał-Wolan – Prezes Głównego Urzędu Statystycznego
- Agnieszka Chłoń-Domińczak – Przewodnicząca Rządowej Rady Ludnościowej
- Paweł Jaroszek – Członek Zarządu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
- Sławomir Grzelczak – Wiceprezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej
- Krzysztof Traczyk – Dyrektor Gabinetu Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw
Forum Wymiany Danych
Organizator sesji: Marek Cierpiał-Wolan – Prezes Głównego Urzędu Statystycznego
Moderator sesji: Dominika Rogalińska
- Otwarcie i wprowadzenie – Marek Cierpiał-Wolan
- Prezentacja koncepcji Forum – Dominika Rogalińska
- Tomasz Czerski, Jakub Szmytkowski – Orange
- Dyskusja – Dlaczego warto się dzielić danymi? Co sektor publiczny powinien oferować w zamian?
- Podpisanie deklaracji współpracy
Sesja 4
Statystyka ludności
Organizator sesji: Elżbieta Gołata, Irena E. Kotowska, Agnieszka Chłoń-Domińczak
Moderator sesji: Irena E. Kotowska
-
Cel
Głównym celem referatu jest prezentacja aktywności ekonomicznej osób w wieku 50 lat i więcej w kontekście decyzji o przejściu na emeryturę w Polsce na tle innych państw Unii Europejskiej. W badaniu przedstawiono zróżnicowanie wieku rozpoczęcia pobierania emerytury oraz udziału osób pobierających świadczenia. Analiza obejmuje przyczynę zaprzestania pracy wraz z przejściem na emeryturę, jak również główny powód kontynuowania pracy wraz z emeryturą czy decyzji o powrocie na rynek pracy.
Metody
Dla realizacji celu zastosowano metody wielowymiarowej analizy statystycznej i porównawczej. Korzystając z metod analizy demograficznej, przedstawiono również zmiany oczekiwanego trwania życia i struktur wieku oraz konsekwencje względem zasobów potencjalnej siły roboczej i stosunku biernych do aktywnych zawodowo. W badaniu wykorzystano dane Eurostatu, w szczególności z przeprowadzonego w 2023 r. modułu „Pension and labour market participation” w ramach europejskiego badania rynku pracy (Labour Force Survey). Ponadto korzystano z danych GUS i OECD.
Wyniki
Wyniki badania wskazują, że pomimo obserwowanego w ostatnich latach wzrostu aktywności ekonomicznej wiek przechodzenia na emeryturę w Polsce należy do najniższych w Europie. Wzrosło uczestnictwo w rynku pracy osób pobierających świadczenia – 11,6% osób w wieku 50-74 lat, które pobierają emeryturę, nadal pracuje. Z drugiej strony ponad 75% emerytów w wieku 60-64 lat pozostaje poza rynkiem pracy. Dotyczy to 94% kobiet i 33% mężczyzn. Po przejściu na emeryturę w wieku 65-69 lat udział mężczyzn poza rynkiem pracy wzrasta do ponad 97%.
Wnioski
Demograficzne uwarunkowania kurczenia się zasobów pracy i zmiany w strukturze wieku wskazują na potrzebę wypracowania zachęt do dłuższej aktywności ekonomicznej.
Słowa kluczowe:
emerytura, aktywność ekonomiczna ludności w wieku 50+
Objective
The main objective of the paper is to present the economic activity of population 50 and over in the context of the decision to retire in Poland compared to other European Union countries. The study presents the differences in the age at which retirement begins and the share of people receiving benefits. The analysis includes the main reason for ceasing work upon retirement, as well as the main reason for continuing to work upon retirement or returning to the labour market.
Methods
In the study, multidimensional statistical and comparative analysis methods were used. Using demographic analysis methods, changes in life expectancy and age structures were also presented, as well as the consequences for potential labour force resources and the dependancy ratio. The study used Eurostat data, in particular from the 'Pension and labour market participation' module conducted in 2023 as part of the European Labour Force Survey. In addition, data from Statistics Poland and OECD were used.
Results
The results of the study indicate that despite the increase in economic activity observed in recent years, the retirement age in Poland is among the lowest in Europe. The participation of people receiving benefits in the labour market has increased – 11.6% of people aged 50-74 who receive a pension continue to work. On the other hand, over 75% of retirees aged 60-64 remain outside the labour market. This applies to 94% of women and 33% of men. After retiring at the age of 65-69, the share of men outside the labour market increases to over 97%.
Conclusions
The demographic conditions of shrinking labour resources and changes in the age structure indicate the need to develop incentives for longer economic activity.
Keywords
pension, economic activity of population 50+
-
Cel
Celem wystąpienia jest określenie stopnia gotowości do wykonywania pracy po uzyskaniu uprawnień emerytalnych przez osoby w wieku przedemerytalnym. Wskazano także cechy demograficzno-społeczne, które obecnie wyróżniają osoby (nie)zainteresowane wydłużaniem okresu aktywności zawodowej.
Metody
Źródło danych stanowią indywidualne wyniki badania kwestionariuszowego ludności w wieku przedemerytalnym (10 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego), przeprowadzonego na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski. Analiza statystyczna przeprowadzona została z wykorzystaniem wybranych metod wielowymiarowej analizy danych.
Wyniki
Zaobserwowano niską skłonność do kontynuowania bądź podejmowania pracy po uzyskaniu uprawnień emerytalnych – rozważa to tylko co piąta osoba (zwykle zakładając pracę przez 3-5 lat, na dotychczasowym stanowisku, w pełnym wymiarze czasu pracy). Z drugiej strony, połowa osób jest przeciwnego zdania, a ⅔ deklaruje przejście na emeryturę w wieku 60 (K) i 65 (M) lat. Wśród czynników różnicujących te opinie są: zdolność do pracy, miejsce zamieszkania (w tym odległość do stolicy powiatu albo województwa), poziom wykształcenia i rodzaj wykonywanej pracy, zaś nie ma znaczenia płeć czy wejście w wiek ochronny.
Wnioski
Przeprowadzone badania umożliwiają oszacowanie liczby osób, które – w przypadku przekształcenia się deklaracji o dalszej pracy w realne zachowania – za 5-10 lat będą pracować po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Słowa kluczowe:
osoby w wieku przedmerytalnym, aktywność zawodowa, emerytura
Objective
The aim of the presentation is to determine the degree of willingness of people in pre-retirement age to work after obtaining pension rights. It also identifies the demographic and social characteristics that currently characterise those (un)interested in extending their working lives.
Methods
The data sources are the individual results of a questionnaire survey of the population at pre-retirement age (10 years to retirement age) conducted on a nationwide representative sample of the Polish population. Statistical analysis was conducted using selected multivariate methods.
Results
A low willingness to continue employment or start new job after retirement age was observed - it was considering by only one in five people (usually assuming working for 3-5 years, in their current position, full-time). On the other hand, half of people are of the opposite opinion, 2 / 3 declaring retirement at 60(K) / 65(M). Among the factors differentiating these opinions are work ability, place of residence (including distance to the poviat / voivodeship capital), level of education and type of job, while gender or being in the protective age are insignificant.
Conclusions
The research makes it possible to estimate the number of people who, if declarations of continued work are transformed into real behaviour, will be working beyond retirement age in 5-10 years.
Keywords
people in pre-retirement age, economic activity, retirement
-
Cel
Łączenie ról zawodowych i rodzinnych jest znacznie trudniejsze w przypadku kobiet niż mężczyzn. Kobiety częściej obciążone są obowiązkami opiekuńczymi i domowymi. Sytuacja ulega stopniowej poprawie, jednak zmiany zachodzą relatywnie wolno. Epidemia COVID-19 wymagała istotnej reorganizacji życia zawodowego i rodzinnego wielu osób. Celem artykułu jest zdiagnozowanie wystąpienia i trwałości w Polsce zmian w zakresie obciążenia obowiązkami zawodowymi i rodzinnymi kobiet oraz ich łączenia. Dodatkowym celem jest pomiar przekonań Polek i Polaków dotyczących rynku pracy i sytuacji zawodowej kobiet.
Metody
Wykorzystane zostały dane: BAEL 2010-2021, opisujące podaż pracy na krańcu ekstensywnym i intensywnym; wstępne wyniki Badania Budżetów Czasu 2004, 2013 i 2024; ESS 2010, 2021 i 2023, opisujące postawy i przekonania w zakresie ról płciowych i rodzinnych; EWCTS 2021, opisujące deklarowane możliwości łączenia pracy zawodowej z życiem prywatnym oraz deklarowane obciążenie czasowe obowiązkami rodzinnymi.
Wyniki
Pomimo zaobserwowanych zmian kobiety nadal pozostają niewspółmiernie obciążone obowiązkami związanymi z ich rolami rodzinnymi. Część zmian okazała się przejściowa.
Wnioski
Trwałe zmiany we wzorcach łączenia ról zawodowych i rodzinnych wymagają wsparcia adekwatnych polityk rodzinnych i rynku pracy.
Słowa kluczowe:
badania ankietowe, podaż pracy, równowaga praca – życie
Objective
Balancing professional and family roles remains significantly more difficult for women than for men, as women are more often burdened with caregiving and domestic duties. Although some progress has been made, change is slow. The COVID-19 pandemic forced many to reorganize their work and family lives. This article aims to assess the extent and durability of changes in women’s professional and domestic responsibilities in Poland, as well as public attitudes toward women’s position in the labor market.
Methods
The study utilizes data from the Labor Force Survey (BAEL, 2010–2021) describing labor supply on both extensive and intensive margins: preliminary results from the Time Use Surveys (2004, 2013, 2024): the European Social Survey (ESS, 2010, 2021, 2023) on attitudes toward gender and family roles: and the European Working Conditions Telephone Survey (EWCTS, 2021) on the perceived ability to balance work and private life and time burdens from family duties. The article also outlines the key findings and limitations of these datasets.
Results
Despite the observed changes, women continue to be disproportionately burdened by responsibilities associated with their family roles. Some of the changes identified during the pandemic period proved to be temporary.
Conclusions
Lasting transformations in the patterns of balancing professional and familial roles require the support of appropriate family and labor market policies.
Keywords
survey, labour supply, work-life balance
Sesja 7
Statystyka społeczna
Organizator sesji: Tomasz Panek, Irena E. Kotowska
Moderator sesji: Tomasz Panek
-
Cel
Celem badań była diagnoza dysproporcji w ocenie sytuacji finansowej klasy gospodarstw domowych o wykształceniu wyższym w relacji do pozostałych klas w latach 2010-2023. Sytuacja finansowa gospodarstw domowych rozpatrywana była w wielu wymiarach, tj. sytuacji dochodowej, stopy oszczędności i obciążenia budżetów wydatkami sztywnymi. Badania pozwoliły na weryfikację hipotezy badawczej zakładającej, że ciągle rosnąca podaż osób z wykształceniem wyższym na rynku pracy przyczynia się do dynamicznego spadku finansowych efektów z wykształcenia w ocenie sytuacji finansowej gospodarstw domowych.
Metody
Badania przeprowadzono na podstawie danych z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych GUS. Gospodarstwa domowe analizowano w układzie klas wykształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem klasy z wykształceniem wyższym. Do wielowymiarowej oceny dysproporcji sytuacji finansowej gospodarstw domowych zastosowano metody taksonomii relatywnej. W tym celu w każdym roku wyznaczono wartości relatywnych syntetycznych wskaźników sytuacji finansowej w klasie wykształcenia wyższego w relacji do wszystkich pozostałych.
Wyniki
Na podstawie przeprowadzonych badań sytuację finansową w klasie gospodarstw domowych z wykształceniem wyższym w latach 2010-2023 oceniono relatywnie wyżej niż we wszystkich pozostałych, ale jednocześnie odnotowano znaczący spadek tej przewagi. W badanym okresie we wszystkich rozpatrywanych wymiarach sytuacji finansowej gospodarstw domowych odnotowano spadek dysproporcji pomiędzy klasą z wykształceniem wyższym a pozostałymi – najbardziej dynamiczny dotyczył dochodów rozporządzalnych.
Wnioski
Zagadnienie związku wykształcenia z wynagrodzeniem jest w literaturze przedmiotu szeroko badane. Badania empiryczne premii edukacyjnej dotyczą pracowników z wykształceniem wyższym lub grup zawodowych pracowników. Prezentowane badanie stanowi nowe i szersze ujęcie problemu, dotyczy bowiem przenoszenia się efektów finansowych związanych z wykształceniem osoby odniesienia na całe gospodarstwa domowe. Ponadto obejmuje szerszy zakres skutków dotyczących różnych wymiarów sytuacji finansowej. Zastosowanie metod taksonomii relatywnej umożliwiło diagnozę dysproporcji pomiędzy klasami wykształcenia.
Słowa kluczowe:
finansowe efekty wykształcenia, sytuacja finansowa gospodarstw domowych, taksonomia relatywna
Objective
The study aimed to diagnose disparities arising in the financial situation of households headed by a person with higher education against other household classes between 2010 and 2023. The analysis approached the financial situation as a multidimensional concept, including income levels, expenditure patterns, savings rates, and the burden of fixed expenses on household budgets. The research confirmed that the growing supply of higher-educated individuals in the labor market contributed to a dynamic decline in the financial returns to education, as reflected in households’ financial situation.
Methods
The study drew on data from the Household Budget Survey conducted by Statistics Poland. The analysis classified households by educational attainment, focusing on the group with higher education. To assess disparities in the financial situation from a multidimensional perspective, the study applied methods of relative taxonomy. For each year, it calculated relative synthetic indices for the higher education group against other groups.
Results
Households with higher education consistently demonstrated better financial situation than all other classes between 2010 and 2023. Still, this advantage declined significantly over time. Across all examined dimensions of financial situation, the study observed a narrowing of disparities between the higher education class and the remaining household classes – notably in terms of disposable income, where it was most dynamic.
Conclusions
The relationship between education and wages has been extensively studied in literature. Empirical research on the education premium focuses on individuals with higher education or specific occupational groups. This study offers a novel perspective by examining how the financial returns to education of the household head extend to the entire household. Moreover, it captures a wider range of outcomes by considering various dimensions of financial situation. By applying methods of relative taxonomy, the study was able to diagnose disparities in financial situation across education classes.
Keywords
financial returns to education, household financial situation, relative taxonomy
-
Cel
Celem badania jest porównanie czynników wpływających na oszczędzanie oraz oszczędzanie na emeryturę przez młodych dorosłych w Polsce i Czechach. Na podstawie hipotezy behawioralnego cyklu życia przyjęto, że czynniki behawioralne wywierają istotny wpływ na postawy młodych wobec oszczędzania. Zróżnicowanie czynników dotyczy nie tylko różnic między badanymi państwami, lecz także między pokoleniami.
Metody
W pracy wykorzystano dane ankietowe zebrane w grudniu 2021 roku wśród młodych dorosłych z pokolenia Y i Z. Jako narzędzie badawcze użyto binarny model logitowy i porównania parami.
Wyniki
W badaniu uwzględniono czynniki behawioralne, finansowe, demograficzne i edukacyjne wpływające na ogólne i emerytalne oszczędności wśród młodych dorosłych z późnego pokolenia Z i wczesnego pokolenia Y w Polsce oraz Czechach. Wyniki ujawniają podobieństwa i różnice w zachowaniach oszczędnościowych zarówno w różnych grupach wiekowych, jak i między dwoma krajami. Największą różnorodność zidentyfikowano w czynnikach behawioralnych: w Polsce efekt posiadania i konsumpcja hedoniczna wpływają na oszczędności emerytalne, podczas gdy w Czechach kluczowym czynnikiem jest osobista odpowiedzialność finansowa.
Wnioski
Wyniki badań wskazują na potrzebę tworzenia ukierunkowanych rozwiązań w zakresie polityki edukacyjnej i emerytalnej.
Słowa kluczowe:
Oszczędności, behawioralny cykl życia, emerytura, młodzi dorośli
Objective
The aim of the study is to compare factors influencing saving and saving for retirement by young adults in Poland and the Czech Republic. Based on the behavioral life cycle hypothesis, it was assumed that behavioral factors exert a significant influence on young people`s attitudes toward saving. The variation in factors relates not only to differences between the countries studied but also between generations.
Methods
The study used survey data collected in December 2021 among young adults from generations Y and Z. A binary logit model and pairwise comparisons were used as a research tool.
Results
The study looked at behavioral, financial, demographic, and educational factors affecting general and retirement savings among young adults of late Generation Z and early Generation Y in Poland and the Czech Republic T The results reveal similarities and differences in savings behavior both across age groups and between the two countries. The greatest diversity was identified in behavioral factors: in Poland, the endowment effect and hedonic consumption influence retirement savings, while in the Czech Republic, personal financial responsibility is a key factor. Common factors influencing young
Conclusions
The findings point to the need for targeted education and retirement policy solutions.
Keywords
Savings, behavioral life cycle, retirement, young adults
-
Cel
Osoby niepełnosprawne stanowią 16% światowej populacji, a liczba ta rośnie ze względu na starzenie się populacji i rosnącą częstość występowania chorób niezakaźnych. Niepełnosprawność to wieloaspektowy problem – ekonomiczny, społeczny i zdrowotny – wywierający głęboki wpływ na jakość życia jednostek i ich stabilność ekonomiczną. Celem przeprowadzonych badań jest analiza sytuacji ekonomicznej osób z ograniczeniami aktywności ze względu na zdrowie dla wybranych krajów europejskich. Skupiono się na dochodach, trudnościach finansowych i ubóstwie w badanych gospodarstwach domowych.
Metody
Osoby niepełnosprawne stanowią 16% światowej populacji, a liczba ta rośnie ze względu na starzenie się populacji i rosnącą częstość występowania chorób niezakaźnych. Niepełnosprawność to wieloaspektowy problem – ekonomiczny, społeczny i zdrowotny – wywierający głęboki wpływ na jakość życia jednostek i ich stabilność ekonomiczną. Celem przeprowadzonych badań jest analiza sytuacji ekonomicznej osób z ograniczeniami aktywności ze względu na zdrowie dla wybranych krajów europejskich. Skupiono się na dochodach, trudnościach finansowych i ubóstwie w badanych gospodarstwach domowych.
Wyniki
Wyniki ujawniają silny związek między ograniczeniami aktywności a trudnościami ekonomicznymi, przy czym poważne ograniczenia prowadziły do większych trudności w zaspokajaniu podstawowych potrzeb i wyższych wskaźników ubóstwa. Wzorce te były najbardziej widoczne w Niemczech, Francji, Słowacji i na Węgrzech. Model Daguma potwierdził dysproporcje w dochodach, przy czym osoby bez ograniczeń otrzymywały najwyższe dochody. Na Węgrzech i w Niemczech zaobserwowano największą lukę w dochodach, podczas gdy na Słowacji zaobserwowano mniejsze dysproporcje.
Wnioski
Uzyskane wyniki pokazują, że zmniejszenie dysproporcji ekonomicznych między osobami sprawnymi i niepełnosprawnymi wymaga kompleksowego podejścia obejmującego wsparcie finansowe, szerszy dostęp do edukacji, inkluzywne zatrudnienie, obniżone koszty opieki zdrowotnej oraz odpowiednie regulacje i działania antydyskryminacyjne. Polityki inkluzywne są kluczowe dla zmniejszenia nierówności i poprawy dobrostanu osób niepełnosprawnych. Wyniki analizy wskazują także na role polityk krajowych w łagodzeniu dysproporcji ze względu na niepełnosprawność.
Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, sytuacja ekonomiczna, porównania międzynarodowe
Objective
People with disabilities constitute 16% of the world`s population, and this number is growing due to the aging of the population and the increasing incidence of non-communicable diseases. Disability is a multi-faceted problem - economic, social and health, having a profound impact on the quality of life of individuals and their economic stability. The aim of the conducted research is to analyze the economic situation of people with health-related activity limitations for selected European countries, focusing on income, financial difficulties and poverty in the surveyed households.
Methods
The research was carried out using data from EU-SILC 2023, which allows for a comparative assessment of six countries representing Central and Eastern Europe (Poland, Czech Republic, Hungary, Slovakia - the Visegrad Group) and Western Europe (Germany, France - which together with Poland form the Weimar Triangle). The theoretical Dagum distribution for equivalent income expressed in PPS was used to analyze income, and methods of analyzing the structure, income gap and poverty rate of the economic situation by disability level in the studied countries were also used.
Results
The results reveal a strong association between activity limitations and economic hardship, with severe limitations leading to greater difficulties in meeting basic needs and higher poverty rates. These patterns were most evident in Germany, France, Slovakia and Hungary. The Dagum model confirmed income disparities, with people without limitations receiving the highest incomes. Hungary and Germany had the largest income gap, while Slovakia had smaller disparities.
Conclusions
The results show that reducing economic disparities between able-bodied and disabled people requires a comprehensive approach that includes financial support, wider access to education, inclusive employment, reduced healthcare costs and appropriate anti-discrimination regulations and measures. Inclusive policies are key to reducing inequalities and improving the well-being of people with disabilities. The results of the analysis also point to the role of national policies in mitigating disparities due to disability.
Keywords
disability, economic situation, international comparisons
